Omega 3-vetten. Goed voor jong en oud. Is dat echt zo? Ja. Dat is echt zo. Daarom is de wetgeving omtrent flesvoeding hierin aangepast: DHA is een bijzonder omega 3-vet en vanaf 22 februari 2020 is de toevoeging van DHA aan (reguliere) zuigelingenvoeding en opvolgmelk verplicht.
Dat goede voeding essentieel is voor de groei en ontwikkeling van baby’s en kinderen, dat weten we. Maar welke voedingsstoffen allemaal belangrijk zijn, daarvoor zien we soms door de bomen het bos niet meer. DHA is zo’n essentiële voedingsstof. DHA zit van nature in moedermelk, maar voor flesvoeding zijn we aangewezen op andere bronnen: visolie of olie gemaakt van algen. Waarom er in de flesvoeding van Pure Goat Company algenolie zit en geen visolie, dat vertellen we je in dit blog. Maar allereerst, waarom is DHA zo belangrijk? En, wat is DHA eigenlijk?
Wat is DHA?
Er bestaan goede en slechte vetten. Hoewel er vaak benadrukt wordt dat mensen minder vet moeten eten, is het wel heel belangrijk dat je genoeg goede vetten binnenkrijgt - en dat geldt zeker voor baby's en jonge kinderen. Omega 3-vetten zijn zogenaamde goede vetten: het zijn meervoudig onverzadigde vetten. Er zijn verschillende soorten omega 3-vetten, waarvan alfa-linoleenzuur (ALA), eicosapentaeenzuur (EPA) en docosahexaeenzuur (DHA) de bekendste zijn. DHA is dus een omega 3-vet, en het is er niet zo maar een. DHA is bijzonder: het is namelijk een lang-keten omega 3-vet.
Waar is DHA goed voor?
Moedermelk is van nature rijk aan vet: dit zorgt voor veel energie en bouwstenen voor je kindje om goed te groeien en te ontwikkelen. Er zit ook een kleine, maar niet onbelangrijke, hoeveelheid DHA in moedermelk. Voldoende DHA is ontzettend belangrijk voor een goede en gezonde ontwikkeling van je kindje, zowel in de buik als in zijn eerste levensjaar. Met name de hersenen en de ogen (het netvlies) bevatten veel DHA, en we willen natuurlijk dat je kindje die goed ontwikkelt. Uit studies blijkt dat voldoende DHA binnen krijgen tijdens de zwangerschap bijdraagt aan een normale ontwikkeling van de hersenen en de ogen van de foetus. Ook draagt de inname van DHA door de moeder bij tot de normale ontwikkeling van de hersenen en de ogen van zuigelingen die borstvoeding krijgen. Daar word je als ouder toch blij van!
Waarom is DHA nu ineens verplicht in flesvoeding?
De EFSA (European Food Safety Authority) geeft onafhankelijk wetenschappelijk advies over voedselgerelateerde risico's en vertaalt onderzoek naar begrijpelijke adviezen. Adviezen van de EFSA worden ook gebruikt bij het opstellen van Europese regels en wetten. Er komen natuurlijk steeds nieuwe onderzoeken bij; om te controleren of een eerder oordeel over een bepaalt onderwerp herzien moet worden, kijkt de EFSA om de zoveel tijd opnieuw naar alle bewijzen. Dit was in 2016 ook het geval met de evaluatie van de voordelen van DHA.
Nieuwe inzichten
De eerste Europese verordening voor flesvoeding stamt uit 2006. In 2013 verscheen een nieuwe verordening voor flesvoeding en die is 2016 al weer aangevuld. Een van de nieuwe eisen voor flesvoeding die daarin is opgenomen betreft de verplichte toevoeging van DHA: volgens de wetenschappers van de EFSA is er inmiddels genoeg onderzoek gedaan om te stellen dat DHA nodig is voor het normaal functioneren van de hersenen en het zichtvermogen van baby’s en jonge kinderen. Zwangeren en moeders die borstvoeding geven, wordt daarom geadviseerd om voldoende DHA in te nemen (via het eten van vis of DHA supplementen). Door ook te verplichten dat DHA wordt toegevoegd aan flesvoeding zijn alle ouders ervan verzekerd dat hun kleintje de juiste hoeveelheid binnenkrijgt. Baby’s kunnen namelijk DHA slechts in geringe mate zelf aanmaken, dus ze zijn extra afhankelijk van wat ze binnenkrijgen via moedermelk of flesvoeding.
Wat gebeurt er als mijn kleintje geen DHA binnenkrijgt?
Het is aan te raden al om tijdens de zwangerschap extra DHA in te nemen, door het eten van (vette) vis of het slikken van DHA supplementen. Overigens, het eten van vis heeft daarbij de voorkeur, omdat vis ook nog andere gezonde voedingsstoffen in zitten, zoals eiwitten, vitamines en mineralen.
Voldoende inname van DHA door de moeder draagt bij aan de normale ontwikkeling van het gezichtsvermogen en aan normale hersenontwikkeling van de foetus en bij zuigelingen die borstvoeding krijgen. Goed op je voeding letten is wel zo verstandig!
Hoe weet ik welke hoeveelheid DHA ik en mijn kleintje binnen moeten krijgen?
De EFSA, maar ook het Nederlandse Voedingscentrum hebben duidelijke aanbevelingen opgesteld. Zo heeft een volwassene ongeveer 250 mg omega 3-vetten per dag nodig (EPA en DHA samen). Als je 1x per week 1 portie vis eet, bij voorkeur vette vis zoals haring of zalm, haal je deze aanbeveling al. Voor vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven geldt een hogere aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, namelijk nog eens 200 mg extra DHA per dag. Gezond eten, inclusief extra vis, en de belangrijke (hygiëne-)regels volgen is in principe voldoende, maar check altijd met je arts als je je afvraagt of je voldoende binnenkrijgt.
Voor flesvoeding zijn er ook duidelijke regels opgesteld voor de hoeveelheid en samenstelling van omega 3-vetten, die er in moeten zitten. De DHA die wij toevoegen komt van algenolie. In sommige andere merken zit ook DHA, maar meestal is die gemaakt is van tonijn. Op de verpakking staat dan het ingrediënt ‘visolie’. Wij vinden dat je van tonijn af moet blijven, dus halen we DHA uit de bron: algen. Waarom we dat doen, dat leggen we hieronder uit.
Wat is algenolie?
Algenolie is 100% plantaardige olie, die wordt gemaakt van speciaal daarvoor gekweekte algen. Van die algen wordt algenolie gemaakt, en wij laten daar weer poeder van maken voor onze flesvoeding. Maar wat zijn algen nou eigenlijk? En is dat hetzelfde als zeewier? Algen zijn organismen die aan fotosynthese doen en die niet behoren tot de ‘hogere planten’. Die zogenaamde hogere planten hebben bladeren, wortels, of bloemen, maar algen hebben die kenmerken niet. Algen kunnen zowel eencellige als meercellige organismen zijn, en zijn in staat een gecompliceerde vorm aan te nemen. Denk bijvoorbeeld aan zeewier! Er bestaan twee soorten algen:
- macroalgen, die we kennen als zeewier
- microalgen, die vaak zwevend (zee)water groen laten kleuren
DHA uit algen
DHA komt uit microalgen. Dit zijn super kleine organismen, die je alleen kunt zien met behulp van een microscoop. Maar onderschat deze ukkies niet: microalgen produceren ongeveer de helft van de zuurstof die in de atmosfeer aanwezig is! Uit deze wonderlijke organismen halen wij de DHA die in onze flesvoeding terecht komt. Ook vormen microalgen het begin van de voedselketen, waardoor het leven in oceanen, zeeën en meren afhankelijk is van microalgen. Daarom halen wij onze DHA uit gekweekte algen, waardoor de productie geen negatieve invloed heeft op het ecosysteem. DHA direct van de bron dus, maar we laten de oceanen met rust.
Algenolie versus visolie
Algen groeien met een beetje licht en voedingsstoffen prima in (zee)water, waar ze door plankton worden gegeten, die weer door sardientjes worden gegeten, die weer door grotere vissen zoals tonijn worden gegeten. Vissen zoals tonijn maken niet zelf DHA aan, maar halen het (indirect) uit algen.
DHA kan uit algen of uit vissen worden gehaald in de vorm van algenolie of visolie. Als producent, maar ook als consument, maak je de keuze welk product je wilt gebruiken. Waarom kies je voor het een of het ander? De algenolie die voor flesvoeding wordt gebruikt, wordt helemaal los van het ecosysteem geproduceerd: geen vis zal er last van hebben. En visolie dan? Veel visolie wordt gemaakt van ansjovisjes en sardientjes. Daar zijn er een heleboel van, maar helaas is die visolie niet geschikt voor flesvoeding: er zit namelijk meer EPA in dan DHA. Visolie die gebruikt wordt voor flesvoeding komt eigenlijk altijd van tonijn: tonijnolie is bijzonder rijk aan DHA en bevat veel minder EPA. Veel tonijn wordt gevangen in de tropen en die vangst gaat in veel gevallen gepaard met illegale visserij, overbevissing, en schending van de mensenrechten van de werknemers op de vissersschepen. Dat is allemaal niet nodig, want DHA kan je gewoon uit de bron halen, dus uit de alg zelf.
Waarom gebruikt Pure Goat Company algenolie?
We gebruiken DHA uit gekweekte algen, omdat we vinden dat we lief moeten zijn voor de wereld. Omdat we vinden dat je van tonijn af moet blijven. Omdat we de beste flesvoeding voor je kindje willen. Omdat het kan. Yes, hier hebben we echt wel goed over nagedacht en het is een hele bewuste keuze geweest. Want het kost ons geld, aangezien DHA op basis van algen duurder is. Maar dat weegt voor ons niet op tegen de voordelen. Algen zijn rijk aan DHA, dus met het gebruik van algenolie is de kwaliteit van ons product hoog. Verder belasten we het ecosysteem niet, en laten we de tonijn lekker zwemmen. Daarbij is het efficiënter om DHA uit algen te halen dan uit tonijn. Want een tonijn moet heel wat vis eten - die weer heel veel algen hebben gegeten - om te kunnen groeien en zwemmen.
Veelgestelde vragen
Als kersverse ouder lees je dat DHA een verplichte toevoeging wordt in de flesvoeding van je baby, en je duikt in de oneindige informatiebron Google om hier meer over te weten te komen. Dat de informatiestromen wat overweldigend kunnen zijn begrijpen we, dus zetten wij nog een paar veelgestelde vragen voor je op een rijtje.
Kan DHA niet uit andere planten of dieren gewonnen worden?
Nee. Op dit moment zijn er twee commerciële bronnen van DHA olie: algenolie en visolie. Dit zijn de enige twee bronnen die geschikt zijn voor flesvoeding.
Van algen tot algenolie voor flesvoeding, hoe ziet dat proces eruit?
Bedrijven leggen een enorme database van vele microalgen aan. Deze komen van origine uit de natuur, en zijn dus niet genetisch gemodificeerd. De algen groeien, eerst in een kleine bak en uiteindelijk in een enorme tank. Na een paar dagen van fermentatie is er een biomassa ontstaan in de tank, waar de algenolie uit wordt gehaald. Die olie wordt gezuiverd, en er wordt een een antioxidant aan toegevoegd om de stabiliteit van het product te garanderen. Het hele proces gebeurt in een gecontroleerde omgeving, los van de zeeomgeving.
Wat zijn de verschillen tussen algenolie en visolie?
Het DHA molecuul is in beide gevallen exact hetzelfde. Er zijn wel andere verschillen. Zo worden algen niet uit de zee gewonnen zoals visolie op basis van tonijn, maar groeien ze in een gecontroleerde omgeving.
